Zawdzięcza ona swą nazwę – podobnie jak większość rodowych osad leśnych w Puszczy Solskiej nazwisku, w tym wypadku Wasąg (warto dodać, że nazwisko to jest do dzisiaj często spotykane na Biłgorajszczyźnie). Po Wasągach pozostała niemal jedynie nazwa miejscowa „Wasągi” do dzisiaj używana przez mieszkańców Bidaczowa na określenie wschodniej części Bidaczowa Starego, gdzie też należy poszukiwać śladów po osadzie. Zabudowania znajdowały się prawdopodobnie na piaszczystym wzniesieniu, rozciągającym się ponad polami bidaczowskimi, przy istniejącej do dzisiaj urokliwej drodze polnej.
Jedną z pierwszych wzmianek o osadzie odnajdujemy w księdze zgonów parafii w Puszczy Solskiej z lat 1721-1771. roku 1731, gdy w wieku około 100 lat zmarł tam Szymon Skwarek, zamieszkały we wsi Sól lub Wasągach („villa dicta Sul, seu de Wasągi”). Miejscowość Sól zapisano zapewne z powodu bliskości do przysiółka leśnego Wasągów. Ród zmarłego Szymona Skwarka pojawia się również w późniejszych spisach gospodarzy w Wasągach, niewykluczone więc, że już wtedy, w latach 30-tych XVIII w. w tamtej okolicy istniał jakiś przysiółek leśny.
Więcej wiadomości o osadzie przynosi nam II połowa XVIII w. Wiemy, że mieszkali tam w kilku chałupach budziarze (osadnicy w Ordynacji Zamojskiej, żyjący głównie w lesie) i leśni (rekrutowani z budziarzy „gajowi”, mający za zadanie pilnowania lasów ordynackich), którzy początkowo wypełniali swe powinności do Krzeszowa, a następnie do klucza solskiego. Były to rodziny Wasągów, Skwarków, Ratajów, Markiewiczów (w niektórych źródłach także Markowiczów), Połapów, Lewkowiczów, Wróblów, Gochów, Goncarzy, Brzezowskich…
O samodzielności osady Wasągów w czasie swego największego rozkwitu, czyli przełomu XVIII i XIX w. świadczy fakt, że niemal we wszystkich dokumentach uznaje się ją za odrębną osadę leśną, wymienianą obok Bidaczowa, Rudki, Soli, Łazorów itd. Niewątpliwie budziarze z Wasągów byli powiązani z mieszkańcami pobliskiego Bidaczowa, o czym świadczą liczne małżeństwa rodów z obu osad. Ostatecznie samodzielność Wasągów zanikła w I połowie XIX w., gdy przysiółek został wchłonięty przez wieś Bidaczów.
Budziarze w osadzie Wasągi wymienieni w spisie z 1790 r.
- Adam Ratay
- Kazimierz Wasąg (Leśny z Budziarza)
- Wawrzek Wasąg
- Sobek Wasąg (Leśny z Budziarza)
- Sobek Goch
- Tomek Skwarek (dziesiętnik budziarski)
- Kuba Markiewicz
- Adam Skwarek
- Michał Wróbel
- Adam Połapa
- Maciej Brzezowski
- Józef Gonczarz
- Jurko Lewkowicz
Opracowano na podstawie:
[Księga suplik i rezolucji], Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca, sygn.. 1676
[Inwentarz klucza Solskiego spisany w 1800 roku], Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca, 2591
Księgi metrykalne z parafii w Puszczy Solskiej z XVIII w. (księga zmarłych z lat 1721-1771)
Mapa Galicji Zachodniej z lat 1801-1804
[Inwentarz budziarzy w różnych osiadłych miejscach z lat 1790-1800], Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca, sygn.. 2643
Oprac. Dominik Róg
